ซี เอฟ ซอ และ ซี วา นวัตกรรมนำหน้าพัฒนาสหกรณ์

          กรมตรวจบัญชีสหกรณ์เป็นหน่วยงานสำคัญหนึ่งของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีบทบาทภารกิจสำคัญในการตรวจสอบบัญชี วางระบบบัญชี สอนแนะให้คำปรึกษาด้านการบริหารการเงินการบัญชี ตลอดจนรายงานภาวะเศรษฐกิจสหกรณ์ไทย สภาวะเศรษฐกิจปัจจุบันได้ก่อให้เกิดการเชื่อมโยงในหลายมิติ ทั้งเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นแทบจะทุกวินาทีก่อให้เกิดการปรับตัวที่เสมือนวิ่งไล่เงาตนเองของภาคธุรกิจ การดำเนินธุรกิจภายใต้กติกาใหม่ของโลกไร้พรมแดนจำเป็นต้องวิ่งลงสนามพร้อมกับสัญญาณนกหวีดของโลกปัจจุบันที่ดังขึ้น ธุรกิจการสหกรณ์ไทยเกิดขึ้นยาวนานเกือบ 100 ปี มีคนด้อยโอกาสประมาณ 11 ล้านคนที่เกี่ยวข้อง ควรปรับตัวอย่างไร เป็นสิ่งที่สหกรณ์ต้องคิดและตระหนักถึงระบบเตือนภัยและการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับองค์กรและสังคมเป็นชุมชนที่เข้มแข็ง และเริ่มทำให้ธุรกิจที่เกิดขึ้นมาอย่างมีคุณภาพ ซึ่งคุณภาพคือหนทางของความอยู่รอดของธุรกิจในระยะยาว อันจะช่วยให้เกษตรกรผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่อยู่ในระบบเศรษฐกิจค่อนข้างมาก มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นเช่นกัน และ การสร้างนวัตกรรมเครื่องมือเตือนภัยทางการเงิน"ซี เอฟ ซอ” CFSAWS: Cooperative Financial Surveillance and Warning System และ เครื่องมือตรวจสอบมูลค่าเพิ่มองค์กรกับสังคม "ซี วา” SEVA: Social & Economic Value Added เป็นอีกหนึ่งของการปรับปรุงคุณภาพเพื่อความอยู่รอดของชุมชนสหกรณ์
          สหกรณ์เป็นองค์การธุรกิจรูปแบบหนึ่ง ซึ่งเป็นที่ยอมรับทั่วโลกมีรูปแบบในการจัดการเฉพาะตัวตามหลักสหกรณ์ ที่ผ่านมาสหกรณ์ละเลยการประเมินสถานะทางการเงินของตนเอง บริหารงานแบบปีก่อนๆ หากมองผ่านข้อมูลทางการเงินที่ผ่านการสอบบัญชีสหกรณ์จากสำนักงานตรวจสอบบัญชีสหกรณ์ 77 จังหวัดทั่วประเทศ พบว่า ปัจจุบันมีสหกรณ์จดทะเบียน 13,535 แห่ง มีปริมาณทุนดำเนินงาน และปริมาณวงเงินธุรกิจเพิ่มขึ้นต่อเนื่องในทุกปี ปัจจุบันมีปริมาณวงเงินธุรกิจกว่า 2.2 ล้านล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 17 ของ GDP จะเห็นปริมาณเม็ดเงินค่อนข้างมากที่สหกรณ์ต้องดูแลบริหารจัดการ ซึ่งเกี่ยวข้องและมีผลกระทบกับครัวเรือนประชาชนระดับรากหญ้าถึง 11 ล้านคนเศษ ที่อยู่ในระบบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
          แม้ในแง่มุมหนึ่งมองว่าสหกรณ์ได้รับการเผยแพร่ได้รวดเร็ว มีปริมาณมากกว่า 13,000 แห่งทั่วทุกจังหวัด ที่ส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในภาคเศรษฐกิจหลักของประเทศ คือ ภาคการเกษตร แต่จากปริมาณสหกรณ์ที่มากมายนั้นกลับไร้พลัง ทั้งในเชิงเศรษฐกิจและสังคม โดยธุรกิจของสหกรณ์หลายแห่งเอาตัวแทบไม่รอด หรือไม่ได้ขนาดในเชิงธุรกิจ และไม่สามารถแม้แต่จะพยุงรักษาตัวเองได้ ส่วนในทางสังคมยิ่งเป็นสิ่งที่ห่างไกลจากการรับรู้ ภาพของการเป็นสหกรณ์จัดตั้งหรือสหกรณ์ฉบับทางการที่มิได้เกิดจากความต้องการของเกษตรกร แต่กลับเป็นหน่วยงานที่รัฐอุปถัมภ์ค้ำจุนและต้องรอรับความช่วยเหลือจากรัฐ นับเป็นจุดอ่อน และมีผลกระทบต่อความเดือดร้อนของสังคมรากหญ้า
          ในปี 2550 กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ในฐานะศูนย์ข้อมูลทางการเงินของสหกรณ์ไทย พบข้อมูลการล้มปิดกิจการของสหกรณ์ไทย จาก 254 แห่ง ในปี 2545 เป็น 1,276 แห่ง ในปี 2549 โดยมีอัตราการขยายตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องในรอบ 5 ปี (2545-2549) เฉลี่ยร้อยละ 47 ต่อปี ความเสียหายขยายวงกว้างอย่างต่อเนื่องกระทบเศรษฐกิจ ชุมชน และสังคม ส่งผลเสียหายโดยตรงและหนักหน่วงต่อสมาชิกสหกรณ์ไทยในรอบ 5 ปี (2545-2549) เฉลี่ยปีละ 651,248 คน
          ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วอย่างทุกวันนี้ ความถูกต้อง และรวดเร็วสำคัญมาก การจะถูกต้องได้จำเป็นต้องมีการจัดการข้อมูลให้กับระบบเพื่อจะช่วยให้สามารถตัดสินใจได้รวดเร็วขึ้น แม่นยำขึ้น เมื่อโลกเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว การดำเนินการต้องอาศัยนวัตกรรมและการแบ่งปันความรู้ซึ่งกันและกัน เพื่อเป็นกลไกของการสร้างคุณค่าและก้าวให้ทันกับการเป็นพลวัตรโลกและกฎกติกาใหม่ๆที่เกิดขึ้นตามมา ซึ่งการเปลี่ยนแปลงจะนำไปสู่การวิวัฒนาการเพื่อก้าวให้ทันกับการแข่งขันได้ และเพื่อความอยู่รอดอย่างยั่งยืนตลอดไป
          การนำหลักการ เครื่องมือ และเทคนิคที่เป็นนวัตกรรมใหม่ๆเข้ามาประยุกต์ใช้ในการปรับปรุงบริการ ซึ่งผลของระบบงานเป็นการเปลี่ยนแปลงระบบบริหารจัดการสามารถขจัดความเสียหายที่ขยายวงกว้างกระทบเศรษฐกิจ ชุมชน และสังคม โดยการให้ความสำคัญและสนใจนำข้อมูลทางการเงินประกอบการตัดสินใจบริหารงานสหกรณ์ ด้วยระบบเตือนภัยสหกรณ์ให้รู้ตัวก่อนล่วงหน้า และระบบตรวจสอบมูลค่าเพิ่มองค์กรและสังคม เพื่อการปรับปรุงแก้ไขให้สหกรณ์มั่นคง สู่สมาชิกที่มีความอยู่ดีมีสุข
          1) ระบบเฝ้าระวังและเตือนภัยทางการเงินของสหกรณ์ (CFSAWS:)ได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อเตือนให้สหกรณ์รู้ตัว เพื่อการปรับปรุงแก้ไขได้อย่างทันการณ์ ทันเวลา ก่อนที่ความเสียหายที่ยิ่งใหญ่ถึงขั้นล้มปิดกิจการ อันเนื่องมาจากขาดการรับทราบข้อมูลสารสนเทศ ขาดความสามารถและประสบการณ์ในการวิเคราะห์และนำข้อมูลทางการเงินมาใช้ประกอบการตัดสินใจวางแผนแก้ปัญหาการดำเนินการได้อย่างทันการณ์ทันเวลา
          2)ระบบวิเคราะห์และวัดผลมูลค่าเพิ่มองค์กรและสังคม (SEVA:) ถูกสร้างขึ้นเพื่อเตือนสหกรณ์ด้านการลงทุนให้คุ้มค่าและไม่เอาเปรียบสังคม และเป็นการสร้างมูลค่าช่วยสร้างความได้เปรียบด้านการแข่งขันประสิทธิภาพการดำเนินงานนำไปสู่การเติบโตขององค์กร และสร้างความเป็นธรรมทางสังคม ซึ่งสหกรณ์ไม่ควรหามูลค่าเพิ่มจากการเอารัดเอาเปรียบ และการสร้างผลเสียให้กับสังคมภายในและภายนอก แต่ควรสร้างมูลค่าร่วมกันระหว่างสหกรณ์กับสังคม คิดถึงการประสานผลประโยชน์ของสหกรณ์และสังคมให้ไปในทิศทางเดียวกัน
          ความยากสู่ความง่ายโดยใช้เทคโนโลยีช่วย : ด้วยเทคโนโลยีผ่านช่องทางเครื่องมือทางอิเล็กทรอนิกส์ ทำให้เพียงปลายนิ้วสัมผัสนำข้อมูลทางการเงินลงในระบบเตือนภัยทางการเงินและเครื่องมือตรวจสอบมูลค่าเพิ่มองค์กรและสังคมของสหกรณ์ ด้วยความสะดวกสบาย ประหยัดเวลาภายใน 1 นาที และการประมวลผลที่แม่นตรง ก็จะส่งผลให้ได้สารสนเทศทางการเงินที่สามารถบ่งชี้สถานการณ์ให้คอยเฝ้าระวังและเตือนภัยทางการเงิน ที่เรียนรู้ได้ง่ายด้วยสัญญาณภาพเป็นรูปธรรมสะท้อนให้เห็นจุดวิกฤตเบื้องต้นที่เร่งเร้าให้เกิดความสนใจเตรียมพร้อมสู่การค้นหาสาเหตุเพื่อการปรับปรุงแก้ไขอย่างรวดเร็ว จึงนับเป็นการเปิดโลกนวัตกรรมสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ร่วมกัน
          สัญญาณภาพเป็นรูปธรรมที่ไม่ซับซ้อน: ภาพและสีมีผลต่อความเข้าใจได้โดยไม่ต้องการคำอธิบาย แต่มีผลต่อพฤติกรรมและความรู้สึกอย่างชัดเจน ในการสร้างเทคโนโลยีระบบเฝ้าระวังและเตือนภัยทางการเงิน และระบบตรวจสอบมูลค่าองค์กรและสังคมของสหกรณ์ จึงได้นำสัญญาณภาพของสีมาตรฐานที่สามารถสื่อถึงพฤติกรรมของ 3 สีสัญญาณไฟจราจร สีแดง สีเหลือง และสีเขียว ที่สามารถสื่อสารได้ชัดเจนโดยสีแดงสื่อพฤติกรรมให้หยุดรอ สีเหลืองสื่อพฤติกรรมให้เตรียมตัว และสีเขียวสื่อพฤติกรรมให้ไปต่อได้ ทั้งนี้เพื่อความเป็นรูปธรรมที่ไม่ซับซ้อนง่ายต่อการทำความเข้าใจ
          ความรวดเร็ว แม่นตรง ช่วยให้ สะดวก ประหยัด ลดต้นทุน: เทคโนโลยี คือสิ่งที่ขยายความสามารถของมนุษย์ คอมพิวเตอร์ช่วยในการคำนวณสามารถทำได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ และการนำเทคโนโลยีเครือข่าย internet ช่วยให้เสมือนพบกันย่นย่อระยะทาง ระบบเตือนภัยทางการเงินล่วงหน้าของสหกรณ์นำเทคโนโลยีเชื่อมต่อผลงานวิจัยเพื่อลดและประหยัดเวลาและมีความแม่นตรงในการคำนวณ โดยสามารถดำเนินการได้ด้วยตนเองตามความต้องการ เพื่อเตือนภัยและลดความเสี่ยงทางการเงิน สามารถใช้เป็นข้อมูลประกอบการวางแผน เพื่อกำหนดแนวทางหรือเป้าหมายในอนาคตสู่ความมั่นคงเข้มแข็งทางการเงินของสหกรณ์อย่างยั่งยืน
          บทสรุปข้างต้น คงจะเป็นการกล่าวไม่ผิดที่ว่า ซี เอฟ ซอ (CFSAWS:ss) และ ซี วา (SEVA) นวัตกรรมนำหน้าพัฒนาสหกรณ์